Theo báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương, 9 tháng đầu năm 2014, kim ngạch xuất khẩu của khối các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cả nước đạt 67,809 tỷ USD, chiếm 61,71% kim ngạch xuất khẩu của cả nước và tăng 15,54% so với cùng kỳ năm 2013. Các mặt hàng công nghiệp chế biến chiếm tỷ trọng lớn gồm: điện thoại, linh kiện, máy ảnh, vi tính, đá quý, kim loại quý, thủy tinh, phương tiện vận tải…, đặc biệt, mặt hàng nông sản cà phê có sự tăng trưởng mạnh mẽ với 66,6%. Xu hướng nhập khẩu nguyên liệu, linh kiện phục vụ sản xuất tăng so với cùng kỳ năm 2013 như: bông, nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày, phụ tùng ô tô, máy móc, thiết bị. Tại Đà Nẵng, kim ngạch xuất khẩu 9 tháng đạt 824 triệu USD, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2013 và nhập khẩu 769 triệu USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ lệ 25% giá trị xuất nhập khẩu toàn thành phố.
 
Sự tham gia sản xuất của doanh nghiệp FDI góp phần tạo nên các trung tâm sản xuất hàng xuất khẩu, phù hợp với từng vùng, địa phương, kéo theo chuỗi các doanh nghiệp vệ tinh, hỗ trợ và đóng góp lớn trong việc tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương. Tại buổi đối thoại, đại diện các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI tại Đà Nẵng, Huế, Quảng Nam cũng đã kiến nghị với cơ quan quản lý, đặc biệt là hải quan, cảng, thuế… nghiên cứu thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, điều chỉnh các chính sách chưa sát với thực tế và các vướng mắc trong thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa.
 
Ông Trịnh Đình Kính – Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý (Tổng Cục Hải Quan) cho biết, kim ngạch xuất khẩu của khối FDI tăng cao gắn liền với việc tăng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của khối doanh nghiệp này. Tuy nhiên, có đến 90% nguyên vật liệu, linh kiện phải nhập khẩu từ nước ngoài nên giá trị gia tăng được tạo ra rất ít. Các mặt hàng điện tử, vi tính, dệt may, giày dép, ô tô… đều sử dụng nguyên vật liệu nhập khẩu. Nguyên nhân là do trong nước chưa có doanh nghiệp sản xuất cung cấp nguyên liệu đầu vào phù hợp với sản phẩm. Đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp FDI chưa tạo ra nhiều sản phẩm chế biến sâu, tạo giá trị gia tăng cao trong sản phẩm sản xuất tại Việt Nam. Đặc biệt, Việt Nam là một đất nước có nhiều lợi thế về nông nghiệp, có nhiều sản phẩm chủ lực có vị trí cao trên thế giới như gạo, cà phê, cao su, hạt tiêu, hạt điều, thủy sản và có nhiều tiềm năng phát triển trong lĩnh vực này. Nhưng đến nay, các doanh nghiệp FDI vẫn chưa có được dự án lớn đầu tư chiều sâu vào nông nghiệp, chế biến nông sản hoặc triển khai tại khu vực trung du, miền núi. Ông Trịnh Đình Kính cũng khẳng định, hiện Chính phủ và Bộ Công Thương đang có chính sách, văn bản đề nghị các doanh nghiệp FDI tăng cường các dự án mới, gia hạn và mở rộng các dự án, tập trung sản xuất những mặt hàng xuất khẩu có giá trị lớn, tỷ lệ giá trị gia tăng cao, đặc biệt là đầu tư vào các khâu sản xuất nguyên liệu trọng điểm của các ngành dệt nhuộm, da giày, nhựa cao cấp, linh kiện điện tử, động cơ xe máy… Tăng cường chuỗi liên kết với các doanh nghiệp hỗ trợ, chuyển giao công nghệ và tăng tỷ lệ nội địa hóa trong sản phẩm sản xuất tại Việt Nam; kêu gọi đầu tư vào công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm, vào khu vực miền núi, nông thôn.

CÔNG TÂM